Hasina rejiminin öğrenciler ve onların cesur protestoları tarafından devrilmesi, Bangladeş'te yeni bir sınıf mücadelesi dalgasının kapılarını açmıştır. Devrim ilerliyor!
İşçiler, patronlara karşı mücadelede öğrencilerin militan yöntemlerini ve sloganlarını kendileri için uyarladılar. Hasina gitmiş olsa da, onun sistemi devam ediyor. Her patron ve fabrika sahibi 'Küçük bir Hasina' gibi milyonlarca işçiyi acımasızca eziyor ve sömürüyor. Şimdi işçiler, 5 Ağustos'ta zor kazanılan demokratik zaferi bu despotlarla mücadele etmek için de kullanıyorlar.
Hasina'nın düşüşünden sadece bir hafta sonra bir tahminde bulunmuştuk. Şöyle demiştik:
“İşçi sınıfı için 'demokrasi' soyut bir şey değildir. Aksine, daha iyi ücretler ve koşullar, daha kısa çalışma saatleri ve onurlu bir yaşam kazanmak için bir araçtır. Milyonlarca işçi, sokaklarda kazandıkları yeni demokratik özgürlüklerini kullanarak taleplerini dile getirmeye ve kapitalizmin boyunlarına yüklediği dayanılmaz yükü kaldırmaya çalışacak. ”
Şimdiden haklılığımız kanıtlanıyor. Hasina'nın düşüşü devrimin sonu olmaktan çok uzak, yeni bir dönemin başlangıcı oldu. Sıradan insanlar mücadelelerini sosyal medyada ve küçük basın kuruluşlarında belgelemeye ve paylaşmaya başladı. İşçi hareketinin militan eylemleri konusunda ana akım basında bir sessizlik duvarı var.
Ülkedeki vahim ekonomik koşullar devam ediyor. Son birkaç yıl içinde çok daha kötüleşerek eski rejimi deviren öfkeyi besledi. Ekonomi yavaşlarken borçlar geçen yıl ilk kez 100 milyar doların üzerine çıktı. Rejimin sonlarına doğru ise devlet varlıklarının yağmalanması ve sermaye kaçışı bir salgının yayılması gibiydi. Ülkeden kaçan tek kişi Hasina değil. Onun rejimiyle bağlantılı diğer pek çok kapitalist de bavullarını nakit parayla doldurup ülkeyi terk etti ve fabrikaları boş bıraktı.
Bu arada, 37.7 milyondan fazla insanın 'gıda güvensizliği' yaşadığı ülkede işçiler temel gıda maddeleri ve yakıt fiyatlarının hızla arttığını ve hazır giyim sektöründe çalışan çoğunluğu kadın işçilerin ücretlerinin 80 dolara kadar düştüğünü gördüler. Kapitalistlerin kötü yönetiminin yol açtığı kaos nedeniyle Bangladeş'in pek çok yerinde bu ücretler bile ödenemez hale geldi.
Kitlesel mücadele patlak veriyor
Maaşlarına erişmek için bankaların önünde sekiz ila dokuz saat kuyrukta bekleyen işçi manzaraları sıradan hale geldi. Hazır giyim işçileri, maaşları banka hesaplarına girmeden önce internet bağlantısının aktif olduğunu, ancak para banka hesaplarına girdikten sonra internetin kesildiğini ve paralarını çekemediklerini iddia ediyor. Ancak işçiler şimdi mücadele ediyor.
Gazipur'daki Searock Apparels Ltd'de çalışan hazır giyim işçilerinin ücretleri üç aydır ödenmiyor. Şirket sahibi işçileri kapı dışarı etti ve buna karşılık işçiler birkaç gün boyunca Dakka-Mymensingh otoyolunu işgal etti. Öğrenciler şunu gösterdi: kolektif, doğrudan eylem işe yarar. Hatta, işe yarayan tek şey bu, ve işçiler bu dersi çok iyi öğrendiler.
Synovia Pharma PLC'de çalışan 380 işçinin ücretleri 31 aydır ödenmiyor. İşçiler 13 Ağustos'ta şirket merkezinin önünde bir oturma eylemi düzenlediler. İşçiler bunun sonucunda insanlık dışı koşullarda yaşamakta ve sendikal hakları için de mücadele etmektedirler.
14 Ağustos'ta Tongi'deki işsiz hazır giyim işçileri, iş ve kadın-erkek eşit istihdam hakkı talebiyle giderek yaygınlaşan bir mücadele yöntemi olan yol kapatma eylemlerine başladılar.
Chittagong'daki Anowara Dress Makers Ltd. hazır giyim işçileri de 15 Ağustos'ta ödenmeyen ücretleri için işyerlerinin önündeki yolu işgal etti. Bu arada, Tangail'deki Naheed Cotton Mills Ltd. şirketinde çalışan yaklaşık 3,000 pamuk fabrikası işçisi, ücretlerinin arttırılması talebiyle 16 Ağustos'ta Dakka-Tangail otoyolunu işgal etti.
Daha da önemlisi, bazı yerlerde işçilerin doğrudan fabrikaları işgal ettiğini gördük. Tıpkı öğrencilerin ve ezilen kitlelerin geçtiğimiz haftalarda milyonlar halinde harekete geçtiklerinde “toplumu kim yönetiyor, kitleler mi Hasina mı?” sorusunu yönelttikleri gibi, bu işçiler de “fabrikaları kim yönetiyor, işçiler mi yoksa onların sahibi olan Küçük Hasina'lar mı?” sorusunu yöneltiyorlar.
Örneğin Barishal'daki Opso Saline Ltd. işçileri 15 Ağustos'ta fabrikalarında iş bırakma ve işgal eylemi gerçekleştirdiler. Bu işçiler daha iyi ücret ve koşulların yanı sıra sendikal haklar da talep ettiler. Gerçekleşen devrim haklı olarak demokratik bir zafer diye selamlanıyor. Ancak işçi sınıfı için demokratik haklar, öncelikle kendi sınıf çıkarları için örgütlenme ve mücadele etme hakkı anlamına gelmektedir.
İşçiler kendi kendilerini örgütlüyor ve patronlarına karşı mücadeleyi kendi ellerine alıyorlar. Sendikaların olmadığı yerlerde bile işçiler fabrika ve otoyol işgalleri örgütlüyorlar.
Bu mücadeleler fabrika zeminlerinde ve otoyollarda veriliyor, sendika liderlerinin kendilerini sınırladıkları gibi basın toplantı odalarında ve geçici hükümete yapılan çağrılar yoluyla değil.
Kuşkusuz sendika liderleri başlarını kaldırmaya zorlayan muazzam bir baskı hissediyorlar - ki bu bazıları için alışılmadık bir duygu olmalı, zira önde gelen bürokratların birçoğunun Awami Ligi devletiyle doğrudan bağlantıları var.Ancak bu işçi eylemleriyle ilgili haberlerin çoğunda sendika şubelerinden pek bahsedilmediğini görüyoruz. Görünüşe göre eylemler kendiliğinden gelişiyor ve yeni liderlikler ortaya çıkarıyor.
Sendikalar içindeki bürokratik engellerle mücadele edilmesi ve bürokratların mücadeleyi üstlenmeye ya da kenara çekilmeye zorlanması gerekirken, devrimin bu yeni aşamasında gerçekten ihtiyaç duyulan şey yeni, daha esnek örgütlenme biçimleridir. İşçi sınıfının içindeki volkanik ruh halini yeterince ifade edebilecek ve onu tüm ekonomik ve siyasi taleplerinin elde edilmesi yönünde yönlendirebilecek organlara ihtiyaç vardır.
Öğrenciler bunun yolunu göstermiştir. Tabandan gelen öğrenci komiteleri 5 Ağustos öncesinde ve sonrasında birçok yerde devletin temel işlevlerini üstlendi. Bu, toplumu yönetmek için kapitalistlere, toprak ağalarına ya da onların bürokratik devletine ihtiyacımız olmadığının küçük bir göstergesiydi.
Bu dersin ışığında, her fabrika ve işyerindeki işçi komiteleri, ezilen kitlelerin daha geniş katmanlarını bir araya getirerek, işçilerin kendiliğinden patlak veren hareketine yenilmez bir güç katacaktır. Onlar aracılığıyla çeşitli fabrikalardaki işçiler birbirlerinin yardımına koşabilir, 'Küçük Hasina'ları ve parçası oldukları sistemi temizleyebilirler.
İşçiler şimdiden öğrencilerin örneğinden ilham alıyor, bu kadarı açık. Fabrikalarda yükseltilen '9 maddelik', '13 maddelik' ve '1 maddelik' talepler öğrencilerin mücadelesinin doğrudan yankılarını taşıyor. En devrimci sol kanat öğrenciler, devrimci komiteler örneğini getirerek ve görünüşte birbirinden kopuk olan bu mücadeleleri devrimi tamamlama ihtiyacıyla, yani kapitalistlerin ve toprak ağalarının egemenliğini tamamen yıkma ve işçilerin iktidarı kendi ellerine alma ihtiyacıyla birleştirerek işçilerle bağlantı kurmalıdır.
Kime hizmet ediyorsunuz?
Son yazımızda, işçilerin sahneye çıkmasının yeni hükümetin içi boş 'demokratik' dilini hızla açığa çıkaracağını öngörmüştük. Gerçekte kime hizmet ettiklerini kanıtlamak zorunda kalacaklarını: patronlara. İşçi mücadelelerinin aniden patlak vermesiyle birlikte, bu öngörü daha sonra olacağından daha erken olacak gibi görünüyor.
14 Ağustos'ta geçici hükümetin başkanı Muhammed Yunus, Bangladeş Hazır giyim Üreticileri ve İhracatçıları Birliği (BGMEA) ile bir toplantı yaptı. Yunus bu vahşi kapitalistlere “işlerini siyasetten uzak tutmaları” çağrısında bulundu. Yunus aptal değil. Bangladeş'teki patronların çoğunun sayısız patronaj ve yolsuzluk bağlantılarıyla eski rejime ve devrik Awami Ligi'ne bağlı olduğunu biliyor.
Devrimin sıcak nefesini ensesinde hissediyor ve bu suçluların peşinden gitmeye hiç niyeti yok - kapitalistleri korumak istiyor. Ancak bunun için onların işbirliğine ihtiyacı var. Ve gerçekten de BGMEA bu toplantıda Yunus'a tam güven duyduğunu ifade etti. Ama Yunus, siyaset ve ekonomiyi birbirinden ayrı tutabileceğini düşünüyorsa hayal aleminde yaşıyor demektir.
Bu toplantıda bile BGMEA yalvarma kasesini uzatarak kredi geri ödemelerinin ve elektrik faturalarının gevşetilmesini talep etti! Bangladeş'teki kargaşa şimdiden büyük uluslararası moda devlerinin siparişlerinin çoğunu diğer Güney Asya ülkelerine kaydırmasına yol açtı. Bangladeşli kapitalistler, kötüleşen koşullar altında kârlarını korumak için Dr. Yunus'un hükümetine başvuracaklar. Peki bunun bedelini kim ödeyecek? İşçiler ve yoksullar.
Ancak Dr. Yunus da zaten bu yönden gelen baskıyı hissediyor. 18 Ağustos Pazar günü, bilişim sektöründe çalışan kadın işçiler Yunus'un konutunun önünde bir işgal eylemi düzenleyerek işlerinin kamulaştırılmasını talep ettiler. Bu kadınlar, kırsal kesimden gelen kadınlara bilişim sektöründe çalışma imkanı sağlayan bir program olan Tottho Apa projesinin bir parçası.
Başka yerlerde de işçiler, kardeşlerine karşı işlenen suçlar için bu hükümetten derhal adalet talep ediyor. Narsingdi'de Rubel adında henüz 18 yaşında olan genç bir işçi geçtiğimiz günlerde bir fabrikada çalışırken elektrik çarpması sonucu hayatını kaybetti. 17 Ağustos'ta işçiler, doğrudan eylem ve Rubel'in çalıştığı fabrikanın sahibinin asılması talebiyle sokakta savaş düzeni içinde yürüdüler!
İhracat İşleme Bölgelerindeki (EPZ) işçiler de hükümetten başka taleplerde bulunmakta, özellikle de burada faaliyet gösteren patronların iş kanunlarından yararlandıkları özel muafiyetlerin kaldırılmasını talep etmektedirler. Hatta işçiler 19 Ağustos'ta Dakka EPZ girişini işgal ederek kadın ve erkekler için eşit istihdam hakları talep ettiler. Bu işçiler eşitlik için sokaklarda mücadele ediyor ve haklı olarak talepleri için mücadele etmek üzere kendi güçlerine güveniyorlar. Ekonomik açıdan hayati önem taşıyan bu bölgelerde kapitalistler er ya da geç düzenin sağlanmasını, devletin işçileri sokaklardan temizlemesini talep edeceklerdir. O an geldiğinde, hükümet gerçek yüzünü göstermek zorunda kalacaktır.
Bu arada yerel yönetim çalışanları da harekete geçti. Barishal Şehir Şirketi çalışanları 19 Ağustos'ta yine ücret ve koşullar nedeniyle greve gitti ve Şehir Şirketi binasının bir katını işgal etti. Bu yaklaşık 1,000 kişilik bir işgücü. Yerel yönetimlerde bile hak ettikleri değişimi elde etmek için sınıf mücadelesi yöntemlerine dayanmaları gerektiğini açıkça görüyorlar.
Diğer yerlerde ise işçiler hükümetten kamulaştırma talep ediyor. Yüzlerce demiryolu güvenlik işçisi 18 Ağustos Pazar günü Dakka'daki Rail Bhaban binasını kuşattı. Diğer personeli içeriye kilitlediler ve '1 maddelik bir talep' öne sürdüler: taşeronlaştırılan ve geçici hale getirilen işlerinin kamulaştırılması.
Bu işçiler, taleplerinin karşılanmaması halinde 21 Ağustos'ta işgale devam edeceklerini açıkladılar. Demiryolu işçileri, ekonomi için hayati önem taşıyan demiryolları konusunda patronlara güvenilemeyeceğini açıkça anlamış durumdalar.
Dr. Yunus'un hükümetine güven yok!
Tüm bu açılardan ve diğer pek çok açıdan işçiler taleplerini dile getirmeye başlıyor. Dr. Yunus hükümetinin, gerçek efendileri olan egemen kapitalist sınıfa hizmet ederken bu talepleri karşılaması mümkün değildir.
Bankacıların ve büyük şirket sahiplerinin tek derdi kendi kârlarıdır. İşçiler, her yeni mücadelede, öğrencilerle birlikte Hasina diktatörlüğünü devirmiş olsalar da, bankacıların ve patronların diktatörlüğünün devam ettiğini göreceklerdir. Bu hükümet tam da eli kanlı bu sınıfı korumaya ve temsil etmeye niyetlidir. Zaman geçtikçe- daha fazla sahtekarla doldurulan- geçici hükümet, işçi sınıfının aynı öfkesine maruz kalacaktır.
Bu durum, öğrenci koordinatörlerinin prestijlerini Yunus hükümetinin arkasına atmalarının ve hükümette bakan olarak aktif bir şekilde yer almalarının ne kadar büyük bir hata olduğunun altını çizmektedir.
Geçtiğimiz günlerde, bu hükümette bakanlık üstlenen Ayrımcılık Karşıtı Öğrenci Hareketi'nin (ADSM) önde gelen iki koordinatöründen biri olan Asif Mahmood, Çalışma ve İstihdam Bakanı oldu.
Bu, kapitalist geçici hükümetin öğrenci liderlerinin devrimci kimliklerini kullanarak kendilerini halkın öfkesinden korumaya yönelik açık bir hamlesidir. İşçi karşıtı ve diğer halk karşıtı acımasız önlemlerin suçunu öğrenci liderlerinin üzerine atmak istiyorlar.
Daha önceki yazılarımızda da vurguladığımız bir noktanın altını bir kez daha çiziyoruz: Bu devrimde ileriye doğru atılan her adım kitleler - öğrenciler, fabrika işçileri, kayıt dışı çalışanlar ve diğerleri - tarafından sokaklarda kazanılmıştır. Dr. Yunus'un hükümetine güvenmediğimizi ilan ediyoruz! İşçiler ve öğrenciler yalnızca kendi güçlerine güvenmelidir! ADSM koordinatörleri bu hükümetten kopmalı ve içindeki bakanlıkların zehirini reddetmelidir.
Geçtiğimiz hafta içinde işçiler yeni bir toplumun mümkün olduğunu boş sözlerle değil eylemleriyle göstermeye başladılar. Patronların, bankacıların ve kapitalist toplumun diğer tüm süprüntü ve pisliklerinin olmadığı bir toplum. İşçiler toplumdaki zenginliğin ana kaynağıdır. Örneğin hazır giyim işçileri H&M, Zara ve bu işçilerden milyarlarca dolar kâr elde eden ve bunları yurtdışına kaçıran diğer çokuluslu şirketler için ürün üretmektedir. Örneğin hazır giyim işçileri, H&M, Zara ve bu işçilerden milyarlarca dolar kar elde eden ve bunları yurtdışına kaçıran diğer çokuluslu şirketler için ürün üretmektedir.
Biz diyoruz ki, eski rejimle bağlantılı olan herkesi kamulaştırın! Bankalar, fabrikalar, ulaşım, endüstriyel tarım ve telekomünikasyon gibi ekonominin komuta merkezlerini, açgözlü kapitalistlere tazminat ödemeden, demokratik işçi kontrolü altında kamulaştırın!
Herkes için ücretsiz sağlık hizmeti sağlayın! Özelleştirilen tüm hastaneler ve klinikler, demokratik işçi denetimi altında, tazminat ödenmeksizin kamulaştırılsın!
Etnik azınlıkların tüm dillerinin eşit olarak tanınması. Eğitimde ve diğer kamu hizmetlerinde tüm azınlık dillerinin kullanımını kolaylaştırmak için uzman işçiler eğitilmeli ve işe alınmalıdır.
Tüm işçiler için ücretlerde yüzde 100 artış!
Tüm sektörlerdeki işçiler için tam sendikal haklar!
Yevmiyeli işçilere kalıcı sözleşmeler yapılsın!
Kadın ve erkek çalışanlar için istihdam hakları ve fırsatlarında tam eşitlik! Herkes için iyi ücretli çalışma hakkı garanti altına alınsın!
Öğrencilerin ve işçilerin kendi eylem komitelerini kurma çabalarını ülke çapında yaygınlaştırın ve birleştirin!
Kapitalistlerin olmadığı bir işçi ve öğrenci hükümeti kurmak üzere ulusal bir delege kongresi için ülkenin dört bir yanından işçi ve öğrenci komitelerinden delegeler seçin!
Devrimi tamamlayın! Sosyalizme doğru ilerleyin!
Tüm eski partileri reddediyoruz - Awami League'in yanı sıra BNP ve Jamaat-e-Islami'yi de! Bu programı eyleme geçirecek, bu harekete şu anda patlak veren tüm hoşnutsuzluk kaynaklarını çekip devrimin tamamlanmasına yönlendirebilecek bir liderlik kazandırmaya çalışacak yeni, devrimci bir partiye ihtiyacımız var.
Bu ancak kapitalizmi parçalayarak, eski Awami League devletini yıkarak ve işçileri iktidara getirerek başarılabilir. Bangladeş devriminin tamamlanması onun ancak sosyalist bir devrim biçimini almasıyla olabilir.
Bizimle aynı fikirde olan herkesi Devrimci Komünist Enternasyonal'e katılmaya çağırıyoruz!